Vesti, Nekategorizovano
IN MEMORIAM: Alek Vukadinović 1938–2024.
nov
Alek Vukadinović pripada onom malom broju srpskih pesnika koje je od prvih knjiga pratila svojevrsna pesnička slava…
Rođen je u selu Milovanac kod Peći, 13. septembra 1938. godine. Školovao se u Andrijevici i Peći. Studirao je na Filološkom fakultetu u Beogradu na Grupi za opštu književnost. U Beogradu je proveo i ostatak života, između ostalog, dugo godina uređujući časopis Relations Udruženja književnika Srbije.
Njegova prva knjiga ima izvesne srodnosti s poezijom Branka Miljkovića, ali već druga Kuća i gost (1969) dočekana je kao događaj u srpskoj poeziji. Njena naglašena samosvojnost prihvaćena je kako od kritike tako i od čitalačke publike onog vremena.
Veoma originalno kroz neuobičajene pesničke slike varira motive kao što su kuća, ukućani, gost, lovac, plen, lampa, noć…
Ritam i neuobičajena melodija njegovog stiha su još jedna komponenta koja ga izdvaja i njegovu poeziju, do našeg vremena, čini prepoznatljivom, ne samo kroz naredne dve zbirke Tragom plena i komentari (1973) i Daleki ukućani (1979) nego i u sledećim, sve do poslednjih nekoliko zbirki u kojima varira iste motive, nekad s manje, nekad s više uspeha.
„Ukoliko se jezik poezije Aleka Vukadinovića oslobađao semantičkog tereta, utoliko se u njoj više otvarao prostor hermetizma, te maglovitih i teško uhvatljivih nagoveštaja. Tragajući za suštinom opevanih predmeta i pojava, on ključne motive i pesničke slike lišava svega slučajnog i empirijskog. Zato se može govoriti i o fenomenološkoj redukciji njegovih pesama.” kaže Aleksandar Jovanović, naglašavajući da je „reč o pesničkom svetu bez ponavljanja, izgrađenom pomoću majstorskih izmena i razvijanja specifičnih motiva i sveprožimajuće jezičke melodije”.
Iako ovenčan brojnim nagradama, Aleka Vukadinovića ćemo ponajpre pamtiti po pesmama kakve su „Kuća i gost”, „Lampa i noć”, „Lovčev san” i još nekoliko drugih, kao i po već pomenutim knjigama Kuća i gost, Tragom plena i komentari i Daleki ukućani.
Umro je u Beogradu 27. novembra tekuće godine.
Bog da mu dušu prosti.
Danilo Jokanović
KUĆA I GOST
Usnula kuća i gost spava
Ništa je u snu ne preseca
Samo list rose list meseca
Blago je s vrha osvetljava
Iz vazduha kô iz rova
U noć zure blagi petli
Kuća sanja a gost svetli
U podsvesti ispod krova
To kuća u snu gosta spava
Ništa joj plamen ne preseca
Samo list rose list meseca
Osvetljava je osvetljava
LAMPA I NOĆ
Kroz prazninu, kroz bespuće
Nigde zvuka, nigde cveta
Uspavana oko kuće
Prostire se duša sveta
U san dubok tone java
Celog sveta spava moć
Samo tužna gosta glava
Odgoneta u snu noć
Vedra, čista, avet lica
Utišane staze plamne
I pas, crna ljubičica
Pored praga kuće tamne
Još tamnija tama posta
Celog sveta usnu moć
Kraj nejasne glave gosta
Odgoneta lampa noć
