U knjizi Tradicija naroda srpskog prof. dr Snežana Samardžija sabrala je i kritički ocenila najvažnije radove Sime Trojanovića. Prvi srpski antropolog i etnolog, Trojanović je pružio nemerljiv doprinos upoznavanju savremenog čoveka sa tradicijama i verovanjima srpskog naroda. Za razliku od drugih autora, on je neprekidno pokušavao da uspostavi sistem tradicije i običaja starih Srba, čime se zlatnim slovima upisao u kulturu svog naroda.
Oblast Trojanovićevih istraživanja seže od narodnih pesama, preko običaja, do svakodnevne životne prakse. Na taj način, on je uspeo da rekonstruiše smisao srpskih žrtvenih i drugih običaja, potvrdivši dalekosežni zaključak Veselina Čajkanovića o presudnog ulozi kulta predaka za formiranje stare srpske religije.
O autoru knjige Tradicija naroda srpskog
Nakon školovanja po srpskim varošicama, Trojanović je u Hajdelbergu 1885. stekao doktorat iz biološke grupe nauka sa antropologijom, da bi 1899. tome pridodao semestre na etnološkim i muzeološkim studijama u Minhenu, Pragu i Beču.
Kao nastavnik i gimnazijski profesor, službovao je u Čačku, Loznici i Beogradu. Za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1921, kada je postavljen za redovnog profesora i dekana Skopskog Filozofskog fakulteta. Prvi naš antropolog i etnolog, zaslužan je i za osnivanje Etnografskog muzeja, čiji je upravnik bio od 1901. do 1921. Po mnogo čemu prvi u svome rodu, a po naučnoj orijentaciji često „znatno ispred svoga vremena“, Trojanović je postavio sigurne temelje etnologiji, antropologiji i folkloristici.
Uspostavljao je neverovatnu ravnotežu između sopstvenih terenskih istraživanja, prikupljene građe iz prethodnih perioda i primene naučne literature, koju je poznavao izvrsno, kao i život, običaje i kulturu srpskog naroda iz različitih sredina. Lokalno, nacionalno i univerzalno neprekidno se prepliću u njegovim velikim i „malim“ studijama, malim samo zbog broja stranica, ali ne i po značaju za sagledavanje celovitije slike o tradiciji.
Jedan od njegovih ciljeva, o čemu eksplicitno i piše, predstavlja prikupljanje što više različitih informacija i „uzgredica“ o narodnoj prošlosti i svakodnevici, kako bi „samo glavno u sistemu utvrdio“. (…)
Zagledan u prošlost i predan svakom „kutiću“ narodnog života, Trojanović je neprekidno pokazivao od kakvog su značaja običaji, verovanja i jezik, pesme i priče, kratki
govorni oblici, igre, maske, duhovna i materijalna kultura predaka. Ako već nije, vreme će pokazati da li je njegovo poverenje u narodno pamćenje bilo opravdano ili tek puka zabluda posvećenog naučnika.
Možda i nije slučajnost što je blagovremeno upozorio da zaboravljanje tradicije za jedan narod znači gubitak „duševnog kapitala“, bez kojeg nastupa
„pustoš u njegovoj unutrašnjoj sadržini, bez koje bi on izgubio jedan vrlo važan duševni pokretač, i pao bi sasvim u letargiju…“ (Snežana Samardžija)
Sadržaj knjige Tradicija naroda srpskog pogledajte OVDE.